Nie-Grzeczne Dzieci

Susan Moreno Carol O’Neal

 

Ludzie z cechami autyzmu mają kłopoty ze zdolnościami organizacyjnymi, pomimo swojej inteligencji i/lub wieku. Nawet „piątkowy” uczeń z cechami autyzmu, który ma pamięć fotograficzną może nie być w stanie pamiętać o przyniesieniu ołówka do klasy czy o terminie wykonania jakiegoś zadania. W takich przypadkach pomoc powinna być udzielona w sposób jak najmniej restrykcyjny.

Strategie takie mogą polegać na umieszczeniu zdjęcia/obrazka ołówka na okładce zeszytu dziecka lub prowadzenia listy zajęć do wykonania w domu. Zawsze chwal ucznia, który pamiętał o czymś o czym wcześniej zapominał. Nigdy nie uwłaczaj mu jeśli mu się nie uda i nie mów ciągle o porażce. Wykład, „kazanie” na ten temat nie tylko nie pomoże, ale może pogorszyć ten problem. Może zacząć wierzyć ze nie potrafi pamiętać o przyniesieniu czy zrobieniu tych rzeczy. Tacy uczniowie z reguły mają najczystsze albo najbardziej niechlujne biurko czy szafkę w całej szkole. Ten, który ma bałagan będzie potrzebował twojej pomocy w częstym sprzątaniu szafki czy biurka, aby mógł znaleźć swoje rzeczy. Po prostu pamiętaj że prawdopodobnie nie dokonuje on świadomego wyboru o byciu bałaganiarzem. Najprawdopodobniej nie jest w stanie wykonać tych czynności organizacyjnych bez specjalnego treningu. Spróbuj nauczyć go tego stosując metodę „małych kroków”.

Ludzie z cechami autyzmu mają problemy z myśleniem abstrakcyjnym i pojęciowym. Niektórzy mogą się w końcu tego nauczyć, ale pozostali nigdy tych zdolności nie nabędą. Jeśli pojęcia abstrakcyjne muszą być użyte, stosuj wskazówki ilustrowane., wizualne, takie jak rysunki, napisane słowa, aby wyostrzyć to abstrakcyjne pojęcie. Unikaj zadawania niejasnych pytań, takich jak : „dlaczego to zrobiłeś?”. Zamiast tego powiedz: „ nie podobało mi się kiedy rzuciłeś swoją książką kiedy powiedziałem że czas na gimnastykę. Następnym razem odłóż delikatnie książkę i powiedz mi że jesteś zły. Chciałeś mi pokazać że nie chcesz iść na gimnastykę czy że nie chcesz przestać czytać?”. Unikaj pytań retorycznych. Bądź tak konkretny jak to tylko możliwe w swoich kontaktach z uczniami.

Nasilenie się zachowań dziwnych i „trudnych” prawdopodobnie wskazuje na zwiększony poziom stresu. Czasami przyczyną stresu jest poczucie braku kontroli. Często stres będzie tylko złagodzony, kiedy uczeń fizycznie odsunie się od stresującego wydarzenia czy sytuacji. Kiedy to się zdarzy, powinno się pomóc uczniowi powrócić i pozostać w sytuacji stresującej. Wtedy osoby czy miejsce gwarantujące dziecku bezpieczeństwa będą użyteczne.

Nie bierz złego zachowania ucznia do siebie, osobiście. Dobrze funkcjonująca osoba z cechami autyzmu nie jest manipulantem czy intrygantem, który próbuje utrudniać życie. Rzadko, jeśli w ogóle są oni zdolni do bycia manipulantem. Zwykle złe zachowanie wynika z usiłowania przeżycia doświadczeń dezorientujących czy przerażających. Ludzie z cechami autyzmu są, z racji swojej niepełnosprawności, egocentryczni. Większość z nich ma ogromne problemy z odczytywaniem reakcji innych.

Używaj i interpretuj mowę dosłownie. Dopóki nie znasz możliwości danej osoby powinieneś unikać:

Pamiętaj że wyraz twarzy i inne społeczne wskazówki mogą nie działać. Większość osób z cechami autyzmu ma problemy z odczytywaniem wyrazu twarzy i interpretowaniem języka ciała.

Jeśli uczeń zdaje się nie wykonywać zadania, rozbij je na mniejsze i zaprezentuj na kilka sposobów (np. wizualnie, werbalnie, fizycznie).

Unikaj słownego przeciążenia. Używaj krótszych zdań, jeśli odczuwasz, że uczeń nie w pełni cię rozumie. Chociaż prawdopodobnie dobrze słyszy i uważa, może mieć problemy ze zrozumieniem twoich głównych kwestii i ze zidentyfikowaniem ważnych informacji.

Przygotuj ucznia do zmian otoczenia i/lub zmian rutyny, takich jak zgromadzenie, zastępstwo nauczyciela, zmiana planu zajęć, uroczystości szkolne. Używaj rozpisanego lub rozrysowanego harmonogramu aby przygotować go na taką zmianę.

Kierowanie zachowaniem ucznia działa, ale jeśli jest niewłaściwie użyte może pobudzić zachowania automatyczne, spowodować tylko krótkotrwałą zmianę zachowania czy skutkować różnymi formami agresji. Używaj pozytywnych i odpowiednich dla wieku metod.

Konsekwentne oddziaływanie i jasne oczekiwania innych są niezbędne i decydujące.

Bądź świadomy, że normalny poziom wizualnych i słuchowych bodźców może być postrzegany przez ucznia jako zbyt wysoki lub zbyt niski. Na przykład, brzęczenie lamp fluoroscencyjnych może być bardzo drażniące dla niektórych ludzi z cechami autyzmu. Weź pod uwagę możliwość zmian w otoczeniu takich jak usunięcie zbędnych sprzętów z pokoju czy zmiana ustawienia krzeseł, jeśli uczeń wydaje się być zdenerwowany czy rozdrażniony przez otoczenie w klasie.

Jeżeli twój dobrze funkcjonujący uczeń z cechami autyzmu używa powtarzających się argumentów lub/i pytań musisz przerwać to, co może przerodzić w ciągłą, monotonną litanię. Logiczne odpowiedzi czy kontrargumenty rzadko przyniosą skutek. Przedmiot pytania czy argumentu nie zawsze jest tym co go zezłościło. Częściej osoba ta przekazuje w ten sposób informacje o poczuciu braku kontroli czy niepewności w stosunku do czegoś lub kogoś z jego otoczenia.

Spróbuj poprosić go, aby zapisał swoje pytania lub argumenty. Potem napisz swoja odpowiedź. To zwykle go uspokoi i przerwie powtarzane działanie. Jeśli to nie działa, zapisz jego powtarzające się pytania i argumenty i poproś go, aby napisał logiczną odpowiedź (być może ta którą ty dałbyś). To odwróci jego uwagę od eskalacji słownego aspektu sytuacji i może dać mu bardziej społecznie akceptowaną możliwość wyrażania frustracji czy niepokoju. Inna alternatywą jest odgrywanie scenek związanych z tymi powtarzającymi się pytaniami i argumentami, w których bierzesz udział odpowiadając w sposób zgodny z jego przewidywaniami.(patrz również książka Erica Shoplera „Ćwiczenia Edukacyjne Dla Dzieci Autystycznych” – brak w sprzedaży, często w bibliotekach uczelni)

Ponieważ osoby te doświadczają różnych problemów z komunikacją, nie polegaj na uczniach z cechami autyzmu w kwestii przekazywania ważnych informacji o wydarzeniach w szkole, zadanych pracach domowych czy szkolnych zasadach ich rodzicom, chyba że na zasadach eksperymentu z jakimś ciągiem dalszym lub jeśli jesteś pewny, że student opanował już ta umiejętność. Nawet przekazywanie do domu liściku dla rodziców może nie działać. Uczeń może nie pamiętać o dostarczeniu liściku albo zgubić go w drodze do domu. Najlepszym rozwiązaniem do czasu wykształcenia tej umiejętności będą telefony do rodziców. Częsta i szczegółowa wymiana informacji z rodzicami (lub opiekunami) jest bardzo istotna.

Jeśli w twojej klasie stosuje się tworzenie par lub wybieranie partnerów, zorganizuj losowanie albo użyj jakiegoś innego arbitralnego sposobu tworzenia par. Możesz też poprosić ucznia, aby wybrał partnera z cechami autyzmu zanim będziesz dzielił dzieci na pary. Uczeń z cechami autyzmu jest najczęściej pozostawiony bez pary. Jest to bardzo niekorzystne, gdyż tacy uczniowie mogliby najbardziej skorzystać z zajęć w parach.

Staraj się nic z góry nie zakładać kiedy oceniasz umiejętności. Na przykład osoba z cechami autyzmu może być specem od algebry, ale może nie być w stanie zrobić prostej operacji na kasie sklepowej. Może tez mieć niewiarygodną pamięć dotyczącą przeczytanych książek, zasłyszanych wypowiedzi czy statystyk sportowych, ale nie jest w stanie pamiętać o przyniesieniu ołówka do klasy. Nierówny rozwój umiejętności jest cecha charakterystyczną autyzmu.

*********************MYŚL POZYTYWNIE*********************

*********************BĄDŹ KREATYWNY***********************

*********************BĄDŹ ELASTYCZNY***********************