Nie-Grzeczne Dzieci

2011 „WSZYSTKO JASNE II”

Druga edycja projektu „Wszystko jasne – dostępność i jakość edukacji dla uczniów niepełnosprawnych” była realizowana przez cały rok 2011 w ramach Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom z Ukrytymi Niepełnosprawnościami im. Hansa Aspergera „NIE-GRZECZNE DZIECI” dzięki funduszom z programu „Demokracja w Działaniu” Fundacji im. Stefana Batorego. Jest to kontynuacja kontynuacją prowadzonych przez Stowarzyszenie w 2009 r. w ramach tego samego konkursu (Dudzińska 2009) oraz w 2010 w ramach działań statutowych Stowarzyszenia.

Wyniki pierwszej edycji projektu, realizowanego jedynie na terenie Warszawy, doprowadziły do zainteresowania problemem samorządu miasta i ekspertów. Mamy satysfakcję z tego, że problem został przez nas skutecznie wyartykułowany i został zauważony przez lokalnych decydentów. Otrzymaliśmy także wiele zgłoszeń od zrozpaczonych rodziców z innych miejsc Polski, którzy sygnalizowali nam podobne trudności jak te, z którymi mamy do czynienia w Warszawie. Jednym z głównych źródeł problemów jest pozostawiona przez prawodawcę swoboda w wydatkowaniu przez samorząd lokalny środków z części oświatowej subwencji ogólnej. Nie przesądzając o słuszności zakresu tej swobody jako zasady, widzimy potrzebę jej ograniczenia w odniesieniu do wydatków na zadania oświatowe wobec uczniów niepełnosprawnych.

Wyodrębnienie tej specyficznej kategorii uczniów ma uświadomić władzom lokalnym, że wielkość dodatkowej subwencji jest skalkulowana w różnej wysokości dla różnych rodzajów niepełnosprawności, co w naszym odczuciu trafnie odzwierciedla koszty wyrównywania szans edukacyjnych tych dzieci. Ponieważ jednak środki te nie są w żaden sposób powiązane z konkretną placówką w której uczy się dziecko, często dochodzi do wypychania niepełnosprawnych uczniów z placówek ogólnodostępnych, co jest efektem odwrotnym do zamierzonego przez prawodawcę.

Postulat doprecyzowania zapisów prawnych, dotyczących finansowania edukacji uczniów niepełnosprawnych został zawarty w raporcie z pierwszej edycji projektu Wszystko Jasne. Przekazywaliśmy go pojedynczym posłom z Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, poruszono tą sprawę w jednej interpelacji. Ponadto uczestniczyliśmy aktywnie w konsultacjach społecznych dot. nowych regulacji w zakresie kształcenia specjalnego, wskazując na ich niewystarczający zakres. W lipcu 2010 r. podnieśliśmy tą sprawę na wspólnym posiedzeniu sejmowych Komisji Polityki Społ. i Rodziny oraz Edukacji, Nauki i Młodzieży. Powyższe działania, po zakończeniu z dniem 30.11.2009 finansowania projektu ze środków Programu Działań Strażniczych Fundacji im. Batorego, kontynuowaliśmy w ramach działalności statutowej.

Pod koniec 2010 r. zauważyliśmy jednak, że bez kolejnego wsparcia nie będziemy w stanie przeforsować proponowanych przez nas rozwiązań. Za niezbędne uznaliśmy również dalsze monitorowanie dostępności i jakości edukacji dla uczniów niepełnosprawnych w Warszawie i poza nią, bowiem poza problemami związanymi z finansowaniem istnieją jeszcze bariery o charakterze organizacyjnym i mentalnym utrudniające edukację włączającą dzieci niepełnosprawnych.

W projekcie postanowiliśmy skoncentrować się jedynie na placówkach ogólnodostępnych i integracyjnych z pominięciem placówek specjalnych. Badania pokazały bowiem, że sytuacja dzieci w placówkach specjalnych jest relatywnie najlepsza, a dzieci są pod opieką specjalistów i mają zapewnione rozbudowane formy wsparcia. Praktyka nakazała nam jednak zweryfikowanie tych założeń i choć głównym obszarem działania pozostały placówki ogólnodostępne, to ponad jedna trzecia zapytań w 2011 r. dotyczyła placówek specjalnych.

RAPORT (plik Word)

Projekt finansowany przez Fundacje Batorego w kwocie 106 000 zł.